Herentals, meer dan 'de parking'?
De boutade ‘Antwerpen is ‘t stad en de rest is parking’ lijkt toepasselijk op Herentals. De Fietsersbond Herentals wil de recente commotie in het stadsbestuur aangrijpen om op te roepen om met spoed in actie te komen voor een verkeersveilige stad. Heeft Herentals de ambitie om meer te zijn dan een parking en een sluiproute, of blijft de stilstand regeren en worden we stilaan een overblijfsel uit de vorige eeuw als het op mobiliteit aankomt?
Burgemeester Mien Van Olmen gooide enkele weken geleden in een interview met Gazet van Antwerpen een ferme knuppel in het hoenderhok van de Herentalse politiek. In het interview haalde ze uit naar haar schepencollege, inclusief partijgenoten, over de stilstand in het Herentalse mobiliteitsbeleid. Ze uitte haar frustratie over het uitblijven van hoogdringende maatregelen om de stad verkeersveiliger te maken. “Mobiliteit wordt in Herentals genegeerd”, is haar conclusie die niets aan de verbeelding overlaat. De reacties die ze ontving waren scherp. Is de impasse in het mobiliteitsbeleid van de ‘Keizerstede’ compleet? Of krijgt deze bestuursploeg toch nog iets in beweging één jaar voor de verkiezingen?
De Herentalse Fietsersbond, een groep inwoners die zich grote zorgen maakt over verkeersveiligheid en leefbaarheid in onze stad, heeft het politieke schouwspel met verbazing gevolgd. De Herentalsenaren hebben geen boodschap aan beleidsmakers die over de kasseien van de Grote Markt rollen over een cruciaal thema als verkeersveiligheid. Anderzijds is de Fietsersbond blij dat de discussie eindelijk geopend wordt in het college, weliswaar vijf jaar te laat.
Van wittebroodsweken...
De analyse van de burgemeester is correct. Het is ontnuchterend om vast te stellen hoe weinig er de afgelopen jaren gerealiseerd is op vlak van verkeersveiligheid. De dames en heren politici keken elkaar bij het opstellen van het bestuursakkoord in 2019 diep in de ogen. Tijdens hun wittebroodsweken beloofden ze elkaar en de Herentalsenaren een ‘inhaalbeweging’. Het bestuursakkoord bevat een heel hoofdstuk rond mobiliteit met ronkende zinnen als:
“Onze stad moet een inhaalbeweging maken op het vlak van veilige voetgangers- en fietsersinfrastructuur.”
“Verkeersveiligheid is een van de belangrijkste aandachtspunten van het bestuur.”
“We onderschrijven daarbij het STOP-principe, waarbij de zwakke weggebruiker en het openbaar vervoer zoveel mogelijk gefaciliteerd worden.”
“Het is de bedoeling om het autogebruik te verminderen, en het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer te verhogen.”
“Ook moet het comfort van voet- en fietspaden in het centrum beter. (…) We zoeken hier op korte termijn naar een oplossing.”
“Er komt meer controle op doorgaand vrachtverkeer.”
“De burger koos en krijgt de komende zes jaar een heraangelegde Grote Markt, met plaats voor beleving en zonder auto’s, opgewaardeerde dorpspleinen en een verkeersveiligere en zorgzame stad.”
...naar vijf jaar later
Vijf jaar later en één jaar voor de verkiezingen is deze ‘inhaalbeweging’ nog steeds niet ingezet:
- De verkeersonveiligheid neemt jaar na jaar toe met in 2021 195 ongevallen met gewonden en maar liefst 237 ongevallen met gewonden in 2022. In 54% van de ongevallen in 2021 zijn actieve weggebruikers (voetgangers en fietsers) het slachtoffer. Het aantal gewonde fietsers bedroeg maar liefst 41% van de verkeersslachtoffers.
- Het autogebruik – in Herentals 72% van alle verkeer en daarmee 7% hoger dan het Vlaamse gemiddelde – is met 4% toegenomen de afgelopen 10 jaar.
- Auto’s krijgen in Herentals nog altijd een zee van ruimte. Onze brede invalswegen zijn een uitnodiging om snel te rijden. Wagens zijn overal. Voetgangers en fietsers krijgen de kruimels. Het STOP-principe is niet in praktijk gebracht.
- Er is niet geïnvesteerd in veiligere weginfrastructuur voor fietsers en voetgangers in het stadscentrum en de dorpskernen. De staat van voet- en fietspaden is een dagelijkse frustratie.
- Doorgaand verkeer gebruikt het centrum steeds meer als sluipweg.
- De Grote Markt is nog steeds een parking zonder beleving die autoverkeer aanzuigt. Dit terwijl alle omliggende steden (Lier, Turnhout, Geel, …) jaren geleden al hun marktplein parkeervrij hebben gemaakt, met succes.
De Fietsersbond Herentals roept alle politici die hun handtekening onder dit bestuursakkoord hebben gezet op om elkaar nogmaals diep in de ogen te kijken. Liefde op het eerste gezicht is het wellicht niet meer, maar een verstandshuwelijk kan mogelijk nog tot een inhaalbeweging leiden op vlak van verkeersveiligheid.
Wat voor stad wil Herentals zijn?
Mobiliteitsbeleid heeft alles te maken met ruimtelijke ordening en keuzes maken over wat voor stad Herentals wil zijn. Kiezen we voor stads- en dorpskernen die mensen uitnodigen om elkaar te ontmoeten en hun tijd en geld te spenderen? Dan zal de stad ruimte moeten maken voor voetgangers en fietsers, terrasjes, zitgelegenheid, bomen, planten, schaduw, pleinen zonder parkings. Een openbare ruimte op mensenmaat.
Onderzoek wijst uit dat fietsers gemiddeld meer uitgeven dan klanten die met de wagen komen. Ze springen immers gemakkelijker impulsief een winkel of een horecazaak binnen. De dominante en stijgende autodruk staat dit in de weg. Een fietszone invoeren zonder een rem op het doorgaand verkeer, zonder circulatieplan en zonder handhaving zal de files, verkeerschaos en de frustratie enkel vergroten.
Solidaire autobestuurders
Zonder doorgaand autoverkeer kunnen mensen die geen andere keuze hebben dan de wagen zich niet langer vastrijden in de files. Herentals kan autobestuurders bewegen tot meer onderlinge solidariteit voor zij die echt met de wagen in het centrum moeten zijn.
Dankzij duidelijke keuzes kan fietsen in Herentals een feest worden, niet één weekend per jaar, maar elke dag. En ja, dat vraagt visie, moed en volharding. Beleidsvoerders die zich engageren om hun beloftes van het bestuursakkoord alsnog waar te maken vinden in de Fietsersbond een bondgenoot voor en na de verkiezingen.
