(foto (c)Fietsbult)

Uit een metastudie (een review van bestaande studies) blijkt dat rotondes beter zijn voor de algemene verkeersveiligheid, maar dat ze niet bijdragen aan meer veiligheid voor fietsers, meer nog, ze kunnen gevaarlijker zijn. Zo toonde onderzoek van zo’n 91 cases in Vlaanderen aan dat er na de installatie van een rotonde 27 % meer fietsongevallen gebeurden en 40% meer serieuze fietsslachtoffers en doden vielen.

Uit de studie komen een aantal belangrijke principes naar voren:

• hoe meer gemotoriseerd verkeer hoe gevaarlijker
• de originele context doet ertoe:
  • ga je van een kruispunt met hoge snelheid naar een rotonde met lage snelheid dan wordt de situatie veiliger
  • maar ga je van een kruispunt met lage snelheid naar een rotonde met lage snelheid dan wordt de situatie onveiliger
  • ga je van een kruispunt zonder signalisatie naar een rotonde, dan wordt de situatie veiliger
  • maar ga je van een kruispunt met signalisatie naar een rotonde, dan wordt de situatie onveiliger
• de perceptie dat meerdere vakken op een rotonde onveiliger is, wordt bevestigd

De infrastructuur voor fietsers is cruciaal. Een volledig afgescheiden fietspad is de meest veilige optie. Een fietspad op de rotonde zelf is een slecht idee, onderzoek toont aan dat daar meer ongevallen gebeuren. Dan is het een beter idee om de fietser gewoon op het rijvak te laten fietsen. 

Een van de belangrijkste problemen ligt hij het op of afrijden van een rotonde waarbij de autobestuurder de fietser niet opmerkt doordat hij/ zij geen fietsers verwacht. Een hoger, groter middenvak kan ervoor zorgen dat de bestuurder zich niet bezighoudt met wat er aan de overkant gebeurt en zich zal focussen op het direct aankomend verkeer en dus de fietser. 

De conclusie is dus dat rotondes in het algemeen onveiliger zijn voor fietsers. De meest veilige optie is een kleine rotonde met 1 rijvak waar aan lage snelheid wordt gereden, een groot eiland in het midden en een volledig afgescheiden fietspad met een duidelijke aanduiding voor het auto- en fietsverkeer. Het blijft wel een kwestie van de lokale context en dus moeten er altijd verschillende afwegingen gemaakt worden. We kunnen dus niet uitgaan van een one solution fits all principe. Helaas kan er dus geen eenduidig antwoord gegeven worden op de vraag of rotondes steeds de beste optie zijn en zijn er veel nuances waar rekening mee gehouden moet worden bij de planning. 

(Bron: Niranjan Poudel & Patrick A. Singleton (2021): Bicycle safety at roundabouts: a systematic literature review, Transport Reviews, DOI: 10.1080/01441647.2021.1877207)