Omwille van het stijgende aantal fietsslachtoffers in het verkeer in 2016 zoeken VAB en de Fietsersbond naar oplossingen. Kennis van de verkeersregels kan invloed hebben op het gedrag in het verkeer en dus ook op de veiligheid. Een onlinetest van 16 vragen, waarvan een aantal rechtstreeks met veiligheid verband houdt, werd afgelegd door 5500 Vlamingen, automobilisten en fietsers. De resultaten tonen aan dat het niet zo goed gesteld is met de kennis van sommige verkeersregels. Bij slechte examenresultaten kun je twee dingen doen: de leerstof er bij de leerling nog intensiever inpompen of het lespakket verlichten/vereenvoudigen.
 
Als het gaat om de verkeersregels vragen VAB en de Fietsersbond dan ook concreet:

• Meer en betere verkeerseducatie in het onderwijs: focus op duurzame verplaatsingen met voldoende aandacht voor de verkeersregels over fietsen.
• Meer communicatie over nieuwe verkeersregels aangepast aan alle verschillende doelgroepen (door sensibiliseringsacties, opfrissingscursussen, enz.)
• Een aangepaste rijopleiding: voldoende aandacht voor fietsers en hun verkeersregels, regelmatige terugkommomenten voor iedereen, herhalingslessen voor veelplegers
• Vereenvoudiging van de wegcode

 
VAB en de Fietsersbond roepen daarom ook iedereen op om de test te doen en op die manier de kennis bij te spijkeren: www.vab.be/fietstest
 
4 op de 10 deelnemers zijn volgens de criteria van het theoretische rijbewijs niet geslaagd

Uit de resultaten blijkt dat als we het slaagcriterium voor het theoretische rijexamen (minimaal 82%) toepassen op de fietstest, dan is 37% van de deelnemers niet geslaagd. Bijna 4 op de 10 deelnemers kennen belangrijke verkeersregels dus niet.

Is de wetgeving te complex? De meest gemaakte fouten

VAB en de Fietsersbond peilden in de verkeerstest naar de kennis van de verkeersregels over fietsen in 16 vragen, verdeeld in verschillende thema’s:

• wegmarkeringen (bv. blokmarkeringen, fietssuggestiestrook, streepmarkeringen)
• voorrangsregels (bv. voorrang aan een zebrapad, bij verkeersbord B1 )
• inhalen en naast elkaar rijden (bv. in een smalle straat, binnen bebouwde kom, buiten bebouwde kom)
• nieuwe verkeersregels (bv. fietsstraat, recht afslaan bij rood licht)

De vragen waartegen de meeste fouten gemaakt werden:

1. Fietssuggestiestrook (gemarkeerde/gekleurde zone): 81% foutief
2. Doorlopend fietspad (streepmarkeringen): 55%
3. Inhalen in een smalle straat: 39%
4. Naast elkaar rijden (in enkelrichtingsstraat in bebouwde kom): 38%
5. Oversteekplaats voor fietsers (blokmarkeringen): 38%
6. Naast elkaar rijden (buiten bebouwde kom): 28%
7. Fietsstraat: 26%
8. Rechtsaf door rood: 17%  

Het valt dus op dat de meeste fouten gemaakt worden tegen de wegmarkeringen voor fietsers, de regels rond inhalen en naast elkaar rijden. Ook de nieuwste verkeersborden (fietsstraat en rechtsaf door rood), zorgen eveneens voor problemen.

Ook is het verontrustend om vast te stellen dat bijna 4 op de 10 bestuurders denken dat het toegelaten is om een fietser voorbij te steken als er duidelijk onvoldoende ruimte is en de fietser dus in gevaar wordt gebracht.

Dat fietsers voorrang hebben in een fietsstraat binnen de bebouwde kom en naast elkaar mogen rijden, is onvoldoende gekend, wat tot wederzijdse frustraties leidt.
Hieruit blijkt volgens VAB en de Fietsersbond dat de verkeersregels rond fietsen onvoldoende gekend zijn bij de weggebruikers. Een betere kennis zou tot meer wederzijds respect kunnen leiden en bijgevolg tot een betere verstandhouding in het verkeer.

Sommige regels lijken nodeloos ingewikkeld en verwarrend. Mogelijk zijn ze te complex om hanteerbaar te zijn.

Jongeren (<18 jaar) en 65-plussers scoren opvallend slechter op de test

Gemiddeld slagen 4 op de 10 niet voor de test, maar bij jongeren stijgt dat tot 7 op de 10. Van de jongeren onder de 18 jaar haalt slechts 27% (meer dan) 13 op 16 op de test. 73% zou dus niet geslaagd zijn als we de regels van het theoretische rijexamen hanteren. Een onrustwekkend cijfer, aangezien zij toch een groot deel van de fietsende bevolking uitmaken. Uit de verkeerstest blijkt ook dat de jongeren onder de 18 jaar vaker fouten maken tegen 11 van de 16 vragen uit de test. Zij scoren vooral slecht op vragen over markeringen en verkeersborden: 56% van de jongeren beantwoordde de vraag over de oversteekplaats voor fietsers foutief (ze denken verkeerdelijk dat ze voorrang hebben), terwijl dit gemiddeld slecht 37% was. De enige vraag waarbij jongeren beter scoren dan het gemiddelde, is de vraag over de fietsstraat.

De Fietsersbond is daarbij het meest verontrust over de slechte scores bij de vragen over de voorrang (vragen 2, 3, 7, 8 en 11) die rechtstreeks kunnen leiden tot risicosituaties.
Daarom vragen VAB en de Fietsersbond al tijdens de mobiliteitseducatie op school meer aandacht voor de verkeersregels rond fietsen en voor een duurzaam verplaatsingsgedrag. Daarnaast moet er werk gemaakt worden van permanente verkeerseducatie, zodat ook ouderen waarbij het al langer geleden is dat ze hun rijbewijs hebben gehaald de regels voldoende beheersen.

Nieuwste verkeersregels onvoldoende gekend

In de verkeerstest werd ook gepeild naar de kennis van twee nieuwe verkeersregels rond fietsen:

• de fietsstraat: het autoverkeer is hier ondergeschikt aan het fietsverkeer. Motorvoertuigen hebben wel toegang tot zo’n straat, maar ze mogen de fietsers niet inhalen en ze mogen ook niet sneller rijden dan 30 km/u. -> 26% kent de betekenis van een fietsstraat niet.
• rechts afslaan door een rood licht met verkeersbord B22: verkeersbord B22 (rechts afslaan toegelaten) of zijn variant B23 (rechtdoor toegelaten) komt enkel voor in combinatie met driekleurige verkeerslichten. Het wordt geplaatst op kruispunten waar de plaatselijke omstandigheden dusdanig zijn dat de door dit bord toegelaten rijrichting normaliter weinig gevaar oplevert voor de fietser en voor andere verkeersdeelnemers. Desalniettemin moeten ze dit voorzichtig doen en blijft hoe dan ook de verplichting om voorrang te geven aan het verkeer dat groen heeft. -> 17% kent de betekenis van het nieuwe verkeersbord niet.

Opvallend is dat deze nieuwe verkeersregels onvoldoende gekend zijn bij de verkeersdeelnemers, en dan vooral bij de oudere bevolking (65-plussers).

De 65-plussers scoren slechter dan het gemiddelde op alle 16 vragen. VAB en Fietsersbond vragen daarom meer communicatie over nieuwe verkeersregels naar alle doelgroepen en vooral naar 65-plussers, door onder andere sensibiliseringsacties, terugkommomenten, enzovoort.

MEER INFO

De Fietstest: www.vab.be/fietstest

Download hier het volledige persbericht.