Wellicht is het je ook al opgevallen: er zijn steeds meer speed pedelecs. Je weet wel, die snelle elektrische fietsen waarmee je 45 kilometer per uur kan halen. Handig voor gebruikers die lange afstanden willen afleggen. Maar als recente nieuwkomer op onze wegen, zijn er ook uitdagingen: onvoldoende ruimte, onduidelijke regelgeving en beperkte kennis. Fietsersbond roept op om de voordelen van speed pedelecs te stimuleren en oplossingen te zoeken voor degelijk en veilig gebruik.

Het aantal speed pedelecs blijft stijgen. In 2021 stonden er 51.418 geregistreerd en ook in 2022 zet deze trend zich verder met niet minder dan 16.739 nieuw geregistreerde speed pedelecs. Je kan de gebruikers moeilijk ongelijk geven: Best wel handig voor lange afstanden, zeker als je dan niet langer in de file moet gaan staan. Door de opkomst van mobiliteitsbudgetten in bedrijven worden steeds meer leasefietsen ingezet waaronder ook speed pedelecs. Maar ook los daarvan raakt de snelle elektrische fiets steeds meer ingeburgerd, steeds meer mensen ontdekken ze als mobiliteitsoplossing.

De opkomst van de speed pedelec brengt ook een uitdagingen met zich mee. Enkele tragische ongelukken haalden zo recent de media en ook cijfers tonen aan dat het aantal ongevallen exponentieel stijgt. Logisch natuurlijk als er meer rondrijden. Maar is er ook meer aan de hand? En vooral wat kunnen we hieraan doen? Er is dringend nood aan een goede analyse waarom die ongevallen precies gebeuren.

Een fietser die kiest voor de speed pedelec doet dit vaak omdat hij zo snel mogelijk een lange afstand wil afleggen. Andere fietsers willen dan weer rustig genieten van de omgeving, schakelen een bakfiets in om de kinderen naar school te brengen of gebruiken een plooifiets om de afstand van en naar het station te overbruggen. De grote uitdaging: ze delen allemaal dezelfde weginfrastructuur.

Binnen de bebouwde kom volgt de speed pedeleccer dezelfde infrastructuur als andere fietsers. En je voelt het al, daar wringt het schoentje. Terwijl de ene op zijn gemak fietst, probeert de ander zoveel mogelijk voorbij te steken om snel de bestemming te bereiken. Er is nood aan infrastructuur die die verschillende snelheden mogelijk maakt. Niet evident op een te smal fietspad aan een drukke baan. 

In het regelgevend kader staat de speed pedelec gecatalogiseerd onder een aparte categorie in de wegcode (klasse P). Het wordt in deze onderverdeling gezien als bromfiets: Je kan ermee rijden als je in het bezit bent van eender welk rijbewijs (met uitzondering van G, dat voor landbouwvoertuigen), de speed pedelec officieel registreert en een helm draagt. Voor het gebruik op de weg volgt het eerder de regels van de fiets, zeker in de bebouwde kom. Dat betekent ook dat de nodige snelheidsregels in acht moeten genomen worden.

Met goede regelgeving kunnen conflicten en ongelukken voorkomen worden. Maar aangezien de speed pedelec een relatief nieuw fenomeen is,  is het soms nog zoeken naar de juiste regels. Fietsersbond pleit er bijvoorbeeld voor dat speed pedeleccers overal kunnen gaan en staan daar waar fietsers dat kunnen. 

Mede dankzij ons lobbywerk mogen sinds 1 oktober speed pedeleccers gebruik maken van B22 en B23 borden en kunnen ze bij een snelheidsregime van 50km/u of minder ook gebruik maken van de gedeelde zone aangegeven door een D9. Maar nog niet alle regels zijn vandaag al even eenduidig. De Fietsersbond ijvert er daarom voor dat de nieuwe wegcode die momenteel wordt gefinaliseerd, werk maakt van uniforme regels.

Niet eenvoudig, die regelgeving. Ook de snelheid en het gebruik van zo een fiets is geen sinecure. Het is toch even wennen. Voor dagelijkse fietsers en zeker ook voor zij die voorheen nooit de fiets gebruikten. 

De Fietsersbond wil dat er een divers aanbod komt aan fietslessen, dat wil zeggen voor alle leeftijden, achtergronden en verschillende soorten fietsen. Zeker dus ook voor elektrische fietsen en speed pedelecs. Het is essentieel dat de gebruikers vertrouwd raakt met deze andere manier van fietsen. 

De overheid kan hier een belangrijke rol spelen. Ook bedrijven die fietsen stimuleren kunnen alvast het heft in eigen handen nemen. Waarom geen introductie speed pedelec voor nieuwe gebruikers en geïnteresseerden op de bedrijfsparking?

Laten we de uitdaging ten volle aangaan. Een goede omkadering van de speed pedelec kan ervoor zorgen dat heel wat mensen die vandaag zitten te vloeken in de file op een aangename manier naar het werk kunnen fietsen. De Fietsersbond Nederland toonde aan dat bij onze Noorderburen 85 % van de mensen die voor de speed pedelec kiest hierdoor de auto aan de kant laat staan. Meer mensen op de fiets is goed voor milieu, gezondheid en economie.

En laten we als het druk is op dat fietspad, vooral hoffelijk en verdraagzaam zijn. Samen eisen we dan ook meer #ruimtevoorfietsers.

Thomas Deweer, beleidsmedewerker Brussel