Begin juni vond een dodelijk ongeluk plaats op het jaagpad aan het Albertkanaal in Oelegem, provincie Antwerpen. Een fietser van 73 kwam in botsing met een groep wielertoeristen. Het deed de discussies hoog oplopen. De VRT titelde: horen grote groepen wielertoeristen daar thuis? Als Fietsersbond roepen we op om ons niet van debat te vergissen: laten we in de eerste plaats investeren in ruimte voor fietsers, fietsers in al hun verscheidenheid.

De transformatie van het jaagpad

Het jaagpad, what’s in a name, werd vroeger gebruikt om te jagen. Niet met een jachtgeweer, maar met een touw. Bij gebrek aan wind werden schepen voortgetrokken vanaf de oever. Eerst met mensen of paarden, tot motoren de rol overnamen. 

Vandaag is er meer dan 2.000 km jaagpad in Vlaanderen. Deze paden vervullen niet langer hun originele functie, maar blijven voor de beheerder, de Vlaamse Waterweg, belangrijk voor onderhoud, inspectie en waterbeheersing. Daarnaast is het aan voetgangers, fietsers en bromfietsers klasse A toegestaan om deze ruimte te gebruiken.

En daar maken veel fietsers dankbaar gebruik van. Logisch natuurlijk, een jaagpad biedt een afgescheiden route langs een waterloop , de conflicten met auto’s zijn hier beperkt, de uitzichten zijn erg aangenaam en het is veelal een recht stuk waarop men goed kan doorfietsen. Er zijn de functionele fietssnelwegen maar voor de rest zijn dergelijke plekken uiterst zeldzaam in Vlaanderen.

Fietsers op zoek naar ruimte

Dit is de essentie van de problematiek. Onze weginfrastructuur is (historisch) voorzien op autoverkeer. Fietsers krijgen wat ruimte langs de kant van de weg, ze worden gedoogd op de restruimte. Waar kan je als fietser naartoe? Rijd je dwars door de drukke dorpskernen, langsheen de lintbebouwing en smalle fietspaden op onze gewestwegen of toch maar dat aangename jaagpad? 

Dat jaagpad is een slachtoffer van zijn succesvolle transformatie, het wordt er steeds drukker. Er zijn steeds meer fietsers, en die fietsers zijn diverser. Niet enkel de wielersport wint aan populariteit, ook het aantal elektrische fietsen en speedpedelecs neemt toe.

Wies Callens, woordvoerder van de Fietsersbond is duidelijk: “Er is dringend nood aan meer ruimte voor fietsers op de openbare weg. De bestaande fietsinfrastructuur is te gevaarlijk en daardoor zoeken fietsers steeds vaker de jaagpaden op."

Meer hoffelijkheid maar vooral meer ruimte voor de fiets

Veilig samen het jaagpad delen kan. Mits iedere fietser zijn verantwoordelijkheid neemt en rekening houdt met de andere weggebruikers. Of zij/hij nu een wandelaar, wieltoerist, fietspendelaar, speedpedeleccer of occasioneel gebruiker van de elektrische fiets is, iedereen is welkom. 

Laten we met elkaar rekening houden en hoffelijk zijn. Hoe? Simpel! Bijvoorbeeld door duidelijk de richting aan te geven bij het afslaan of te communiceren dat je stopt. Meer inspiratie vind je ook op www.fietsersbond.be/fietsvriendelijk.  Zo maken we samen werk van een positieve fietscultuur waarbij je ook andere weggebruikers alle kansen biedt om hun weg op een veilige en comfortabele manier verder te zetten. 

De Fietsersbond roept op tot meer ruimte voor de fiets. Het is voor ons duidelijk: de olifant in de kamer is de auto. Doordat de auto domineert en veel ruimte inneemt worden fietsers ‘veroordeeld’ tot de ‘restruimte’. 

Die restruimte volstaat vandaag niet langer. Duurzame oplossingen kunnen er alleen maar komen door de openbare ruimte te gaan herverdelen. Laten we beginnen met de gewestwegen. Waarom geen parkeerstroken vervangen door een breder fietspad? Daarnaast kan het ook prima met een rijstrook minder.