Gent/Brussel, 15 maart 2022. Maandagnacht bereikte de federale regering een akkoord over maatregelen om de hoge gas-, elektriciteits- en brandstofprijzen te milderen. TreinTramBus, Fietsersbond en Netwerk Duurzame Mobiliteit (NDM) begrijpen heel goed het belang van begeleidende maatregelen om een tankbeurt voor gewone gezinnen en alleenstaanden enigszins betaalbaar te houden, zeker ook in het licht van de torenhoge energiefacturen. Dat de federale regering hiermee meteen de overgesubsidieerde salariswagens met tankkaart nog een dik pak geld bij toesteekt, vinden ze minder evident.
 
“Van de ruim 1,3 miljard euro die de regering inzet, gaan een schamele 13 miljoen, nauwelijks één procent (!), naar de NMBS om een gemiste tariefverhoging te compenseren: een symbolisch druppeltje op een oververhitte plaat!”, zegt Stefan Stynen, voorzitter van reizigersvereniging TreinTramBus.
Dat volstaat dus totaal niet. Want une crise peut en cacher une autre. Net zoals de coronacrisis de indruk wekte dat alle andere wereldproblemen van geen tel meer waren, gaat ook nu alle aandacht naar de oorlog in Oekraïne en zijn gevolgen. “Hoe erg die oorlog ook is, de druk op ons klimaat valt daardoor niet weg, wel integendeel”, aldus de organisaties. Ons land is lang niet de beste van de klas in de strijd tegen de klimaatopwarming. Nochtans hebben we geen tijd te verliezen als we de klimaatdoelstellingen willen realiseren. Daarom vragen TreinTramBus, Fietsersbond en NDM dat zowel de federale als de Vlaamse overheid op korte termijn significante stappen zetten om onze mobiliteit te verduurzamen.
 
Op korte termijn – dan spreken we over weken – dringen zich drie maatregelen op. Ten eerste moet een verplaatsing met het openbaar vervoer mogelijk worden met één ticket. Dat verlaagt de drempel om bus en trein te combineren. “Als de regeringen en vervoerbedrijven dat echt willen, kan dat snel gerealiseerd worden”, zegt Stefan Stynen (TreinTramBus). “Het warm water hoeven ze alvast niet uit te vinden, want dergelijke vormen van tariefintegratie zijn in onze buurlanden al lang ingeburgerd.” Ten tweede moet er een gezamenlijke campagne opgestart worden om de fiets en het openbaar vervoer als duurzame alternatieven voor de (te) dure auto te promoten. Ten derde moet het openbaar vervoer betrouwbaarder gemaakt worden. “De NMBS en Infrabel moeten versneld inzetten op een beter onderhoud van materieel en infrastructuur, zodat treinen stipter kunnen rijden en er minder ritten uitvallen”, meent Stynen. “Ook de trams en bussen van De Lijn moeten stipter én frequenter rijden. Op heel wat plaatsen kan hun doorstroming met relatief kleine ingrepen snel verbeteren. Vlaams mobiliteitsminister Lydia Peeters moet daarvoor onmiddellijk extra middelen vrijmaken.” Wies Callens, woordvoerder van de Fietsersbond voegt toe: “Bovendien moeten de vele toegezegde middelen voor betere en veilige fietsinfrastructuur nu snel op het terrein gerealiseerd worden zodat de fiets ook echt een veilig en duurzaam alternatief kan zijn. De effectieve realisatie van nieuwe fietsinfrastructuur is nu het belangrijkste.”
 
Vanzelfsprekend ontslaat dat de Vlaamse en federale regering niet van de plicht om op middellange en lange termijn gericht naar een echt duurzame mobiliteit volgens het STOP-principe te werken. Verdere investeringen in fietsinfrastructuur blijven noodzakelijk. “Alle overheden en vervoerbedrijven in ons land moeten zich eindelijk ambitieus opstellen”, zeggen de organisaties. Stefan Stynen (TreinTramBus): “Dat kan door nu – onverwijld – een gefaseerd plan op poten te zetten zodat ons openbaar vervoer op zo kort mogelijke termijn als één geïntegreerd knooppuntensysteem functioneert, zoals de mensen van Integrato dat in alle parlementen voorgesteld hebben. Op Vlaams niveau vrezen we eerder een afbouw van het bus- en tramnet dan een efficiënte opbouw van een performante basisbereikbaarheid.”
 
Energie is nu niet alleen duur, ze is altijd en steeds meer schaars. Het energieverbruik per persoon ligt voor fietsers en openbaarvervoergebruikers talloze keren lager dan voor automobilisten. TreinTramBus, Fietsersbond en NDM eisen daarom van alle overheden in ons land doortastende maatregelen die snel op het terrein zichtbaar worden en die tot een duurzame modal shift leiden.