Begin deze week stelde AWV haar aanpassingen voor voor het kruispunt Prins Boudewijnlaan met de Ringlaan/Groenenborgerlaan, waar volgende week reeds met de werken gestart zal worden. De Fietsersbond Antwerpen betreurt dat wij (opnieuw) voor voldongen feiten gesteld worden. We zien immers grote en kleine knelpunten in het nieuwe ontwerp, waardoor het plan mogelijk niet de verhoopte verbetering voor fietsers zal betekenen.

We hebben de indruk dat bij de aanpassing voornamelijk vanuit een autologica werd geredeneerd: het maximaliseren van de opstelstroken op de middenberm. Hierdoor heeft het fietspad sterk aan kwaliteit ingeboet. Wij vragen dan ook op zeer korte termijn bijsturingen aan het plan.

De bochten zijn extreem scherp, wat op een niet al te groot eiland zeker niet comfortabel zal zijn. Deze bochten kunnen ook niet beantwoorden aan de vademecums die (onder andere door AWV zelf) zijn opgesteld om de inrichting van fietspaden en kruispunten te regelen. Op basis van de plannen schatten wij de binnenbochten in op een straal van amper 2m. Het minimum ligt op 6m (vademecum vergevingsgezinde wegen deel kwetsbare weggebruikers, AWV), 12m voor een doorlopend fietspad (draaiboek openbaar domein stad Antwerpen). Het vademecum van AWV legt zelfs een standaardstraal van 20m en een comfortstraal van 35m op, veelvouden van hetgeen gerealiseerd zal zijn. Wij betreuren dat AWV haar eigen vademecums ofwel onvoldoende kent, ofwel bewust naast zich neer legt.

In de nieuwe situatie zal in de binnenbocht bijkomende signalisatie (o.a. verkeerslichten) geplaatst worden, wat de aanleg des te problematischer zal maken.

Indien het fietspad een dergelijke asverschuiving moet maken, gebeurt dit best volgens de richtlijnen. Een binnenbochtstraal van 20m geniet voor ons dan de voorkeur. Het gaat immers om een belangrijke fietsroute tussen Antwerpen en Edegem-Kontich. De ontwerpsnelheid voor fietsers mag dan ook wel hoger liggen dan 10km/u:

Ook de fietspadkruisingen zijn met krappe boogstralen gedimensioneerd, terwijl net daar wel degelijk ruimte is om deze conform de allerhande draaiboeken en vademecums aan te leggen.

Ook fietsers die komende van de Groenenborgerlaan of de Ringlaan naar rechts het fietspad van de N173 willen opdraaien moeten een zeer oncomfortabele bocht nemen. Het staat vast dat er twee wenslijnen (olifantenpaadjes) zullen ontstaan waar de bestaande fietspaden zullen verwijderd worden.

De breedte lijkt ons momenteel ook te beperkt te zijn, zo’n 2,5m breed. Een toekomstgerichte, duurzame breedte voor een belangrijke invalsweg voor fietsers, heeft een dubbelrichtingfietspad van ten minste 4m op. Zeker aan de kruispunten, zoals deze situatie, zullen zich files en pelotons van fietsers vormen die samen vertrekken als het groen wordt. Een fietspad van 2,5m met scherpe bochten is dan onvoldoende en zal tot gevaarlijke situaties leiden.
De Fietsersbond ziet ook geen enkel reden waarom de fietspaden op die locatie niet breder kunnen uitgevoerd worden. Dat geldt zowel voor het doorgaande fietspad van de Prins Boudewijnlaan, maar ook voor de fietspaden die de Prins Boudewijnlaan kruisen.

In het middeneiland worden ook 2 wadi’s voorzien, om regenwater te laten infiltreren. Wij juichen dit zeker toe, we zullen met z’n allen moeten ontharden om verdroging tegen te gaan. We stellen ons wel de vraag of dit de beste plek is, rekening houdend met de voorgaande argumenten: een smal dubbelrichtingfietspad met scherpe bochten kan er toe leiden dat mensen hun bocht missen, een wadi lijkt ons dan geen vergevingsgezinde berm om in terecht te komen. AWV verbreedt wel de zone tussen de fietspaden en de rijwegen van de Ringlaan/Groenenborgerlaan op de middenberm. Dat is volstrekt onnodige verharding, op de nodige opstelruimte voor fietsers aan het verkeerslicht na. Deze plekken lijken ons zeker de moeite om als groene berm in te richten.

Met deze voorgestelde heraanleg neemt de opstelruimte voor fietsers wel iets toe, maar gezien de fietsintensiteiten  zal deze opstelruimte te weinig zijn en zullen fietsers die voor het verkeerslicht moeten wachten vaak de doorgang voor de kruisende fietsers blokkeren.

Wij vragen ons tenslotte ook af: kan het fietspad niet gewoon rechtdoor getrokken worden? Dit werd in de facebookgroep Met de fiets in ’t stad voorgesteld en we vinden het de moeite om te onderzoeken, maar we twijfelen er niet aan dat er nog andere opties mogelijk zijn die zorgen voor een meer fietsvriendelijke oplossing.

Hoe de lichtenregeling exact uitgewerkt zal worden is nog niet duidelijk. De Fietsersbond wil er de nadruk op leggen dat een lichtenregeling met conflicten tussen gemotoriseerd verkeer en fietsers onacceptabel is en niet past binnen een vision-zero voor verkeersslachtoffers.
Bovendien is het werken met drukknoppen zonder automatische detectiesystemen van fietsers evenmin fietsvriendelijk.

Ook moeten de wachttijden beperkt blijven, ook voor fietsers die komende van de Groenenborgerlaan of de Ringlaan naar links willen afslaan. Twee keer langer dan een minuut wachten voor het linksaf slaan is niet acceptabel. Het is voor fietsers ook beter meer korte groenfases te voorzien dan weinig langere groenfases.

Wij betreuren ten zeerste dat we niet vroeger in het proces de plannen hebben kunnen inkijken, en we hebben sterke twijfels bij de robuustheid van het ontwerp. Desalniettemin willen wij constructief samenwerken met AWV om dit kruispunt alsnog een geslaagde inrichting te geven.

Fietsersbond Antwerpen,

30/04/2020