In de provincie Antwerpen fietst 1 op 3 mannen dagelijks, terwijl bijna 1 op de 3 vrouwen zelden of nooit fietst.¹ In Brussel was in 2019 63,9% van de fietsers mannelijk, tegenover slechts 36,1% vrouwelijk.² Mannen trappen beduidend meer dan vrouwen. Julie Van Garsse van Zij-kant legt uit waar die ongelijkheid vandaan komt en hoe we meer vrouwen in de pedalen krijgen.

Julie: “Wielertoerisme bij vrouwen boomt, maar als het gaat over woon-werkverkeer of andere praktische verplaatsingen is de doorsnee fietser mannelijk, eerder jong en hoogopgeleid. Nochtans is de fiets een opstapje naar emancipatie en onafhankelijkheid: je verplaatst je er snel, vrij en goedkoop mee.”

Julie: “Vrouwen voelen zich onveiliger op de fiets dan mannen. Dat komt niet alleen door het drukke verkeer, maar ook omdat mannen de openbare ruimte domineren. Vrouwen worden geconfronteerd met ongepaste blikken en commentaar. Vooral op plaatsen met weinig sociale controle, zoeken ze sneller de veiligheid van de auto, bus of taxi op.”

Julie: “Het is aan het beleid om ervoor te zorgen dat vrouwen veilig kunnen fietsen. Meer verlichting en het proper houden van de straat kunnen het gevoel van onveiligheid wegenemen. Sinds de dood van Julie Van Espen werkt de stad Antwerpen aan betere verlichting van de fietsverbinding aan het kanaal en wordt de fietsroute opgewaardeerd met street art. Dat komt het veiligheidsgevoel ten goede.”

“Onderzoek van Pro Velo in Brussel laat ook zien dat het gevoel van onveiligheid nog sterker is bij vrouwen die nooit fietsen. Sensibilisatie rond de fiets als vervoermiddel en cursussen voor beginnende fietssters zijn even belangrijk om het gevoel weg te nemen.”

Julie: “Het is ook zo dat vrouwen zich nog steeds meer bezighouden met het huishouden en het gezin. Ze leggen vaker complexe trajecten af met veel stops: ze brengen de kinderen naar school of opvang, doen op weg naar het werk nog enkele boodschappen en pikken nadien de kinderen weer op. We noemen het ‘trip chaining’ en dat is allemaal niet zo eenvoudig te regelen met de fiets.” 

“Er bestaan elektrisch aangedreven cargofietsen, maar die zijn duur en op veel plaatsen is de fietsinfrastructuur er niet voor aangepast. Bredere fietspaden en grotere fietsstallingen maken het gemakkelijker om de fiets toch boven de auto te verkiezen. ”

Julie: “Het beleid stelt de fiets voor als het goedkoper alternatief voor de auto. Alleen zien we dat in kwetsbare gezinnen het geld ontbreekt om te investeren in een fiets, een helm, een goed slot. We ijveren daarom voor laagdrempelige fiets(herstel)cursussen, een Fietsbib in de buurt waar je goedkoop kinderfietsen kan huren en meer financiële ondersteuning.”

Julie: “Om vrouwen en meisjes uit Antwerpen warm te maken voor de fiets, organiseerden we als progressieve vrouwenbeweging zij-kant een fietstocht op zondag 12 september: ‘Fietsen geeft A vleugels'. De tocht ging langs straten met namen van opmerkelijke dames en voorbij Street art van vrouwelijke artiesten. Het is een manier om te tonen dat vrouwen ook thuishoren in de openbare ruimte!”

^{1 - Cijfers uit De Grote Fietsenquête, uitgevoerd door iVOX in opdracht van Provincie Antwerpen (18/12/2018).
2 - Uit de fietsenquête van Pro Velo Brussel}