Het parlementair verlof komt eraan. Hoog tijd dus om punten uit te delen aan de beleidsmakers. De Fietsersbond en haar Franstalige tegenhanger GRACQ maakten een rapport van het fietsbeleid van de federale en Brusselse regering. Een evaluatie om tijdens de zomerweken te laten bezinken, maar ook aanbevelingen om vol goede moed van start te gaan bij de herneming van het werk in september. Er rest ons immers nog maar twee jaar om de gemaakte beloftes in te lossen. 

De afgelopen jaren waren allesbehalve ‘normaal’. Er was de Covid-crisis en er is de oorlog in Oekraïne. Deze crisissen hadden heel wat reële impact op het beleid, maar creëerden ook opportuniteiten. We denken vandaag anders na over onze verplaatsingen en het gebruik van fossiele brandstoffen. Meer dan ooit kan de fiets een oplossing bieden voor de economische, gezondheids- en milieu-uitdagingen waar we vandaag mee geconfronteerd worden.

Zowel de federale als de Brusselse regering maakten bij de start een beleidsverklaring waarin ze engagementen uitspraken op het vlak van fietsbeleid. Maar wat is er de afgelopen jaren gebeurd? Werden de gemaakte beloftes nagekomen? Hoe werd ingespeeld op de verschillende uitdagingen? Het fietsrapport kijkt ook vooruit: wat kan er voor de verkiezingen, de komende twee jaar, nog gebeuren? De evaluatie is zo ook een oproep om de kansen die er liggen ten volle te benutten en in deze legislatuur een duurzaam verschil te maken voor fietsers.

Een belangrijke voetnoot bij dit alles is dat een evaluatie natuurlijk altijd een momentopname is. De impact van een aantal beleidsmaatregelen en projecten zijn vandaag nog niet voelbaar en zullen pas in de toekomst duidelijk worden. Ook door de versnippering van bevoegdheden, hangt het succes van een beslissing op het ene niveau vaak af van de opvolging en acties op een ander niveau. 

Federaal

Voor het eerst heeft België een actieplan ter promotie van de fiets. Dit federaal plan genaamd Be Cyclist, is een grote stap voorwaarts. Het engageert de verschillende ministers om concrete acties te ondernemen. Meerdere belangrijke instrumenten zagen tijdens deze legislatuur het licht: een federaal plan verkeersveiligheid, een federale fietscommissie en spoorvisie 2040. Deze laatste zet een duidelijke toekomstvisie voor de trein uit waarbij volop de kaart wordt getrokken van de combinatie trein/fiets. 

Aan visie ontbreekt het duidelijk niet. De grootste uitdaging zal zijn om de plannen ook daadwerkelijk uit te voeren. Het succes hiervan valt of staat met de samenwerking tussen de verschillende ministers, administraties, de regio’s en de NMBS. De Fietsersbond en GRACQ roepen op om samen tot actie over te gaan.

Willen we volop de kaart trekken van de fiets dan moet ook de fiscaliteit hervormd worden. Dit blijft vandaag nog te vaak taboe, zeker wat betreft salariswagens. Autogebruik wordt financieel ondersteund terwijl het aanbieden van een fietsvergoeding niet mogelijk is in alle sectoren. 

Lees het volledige fietsrapport van de federale regering hier.

Brussel

Steeds meer Brusselaars en pendelaars kiezen vandaag voor de fiets. De opkomst van de tweewieler is een feit. De ambitie van de Brusselse regering is om het marktaandeel van de fiets te verdubbelen tegen 2024. Of dit het geval zal zijn is echter moeilijk te meten. Er ontbreken referentiecijfers, het gebrek aan data blijft een oud zeer. 

Wel ligt er een ambitieuze visie met het gewestelijke mobiliteitsplan Good Move. Het plan geeft een duidelijke richting aan het mobiliteitsbeleid. Zo wordt ingezet op de vermindering van de autodruk. Het drukke autoverkeer in de hoofdstad heeft vandaag een grote impact op de verkeersveiligheid, luchtkwaliteit en leefbaarheid in de hoofdstad. De eerste circulatieplannen zullen deze zomer het licht zien.

Sinds 1 januari 2021 is het Brussel Gewest, Stad 30. Dit betekent dat 30 km/u de regel is en 50 km/u op enkele grote assen de uitzondering. De invoering is een succes. Meer dan een jaar later is het duidelijk dat de maatregel leidt tot een grotere verkeersveiligheid en een toegenomen comfort voor voetgangers en fietsers.

Tijdens de huidige legislatuur werd ook heel wat nieuwe fietsinfrastructuur aangelegd. Zo verschenen in volle Covid crisis tijdelijke fietspaden, en werd de crisis een opportuniteit. Wel ontbreekt het de fietsroutes nog te vaak aan coherentie. Het laaghangend fruit wordt geplukt waardoor de infrastructuur op een langer fietstraject van wisselende kwaliteit is.

Lees het volledige fietsrapport van de Brusselse regering hier.

Vlaanderen

Minstens één op de drie Vlamingen maakt dagelijks gebruik van de fiets. Verschillende onderzoeken en bevragingen laten duidelijk zien dat die Vlaming meer en vooral veilige fietsroutes verlangt, zowel op de gewestwegen als in de steden en gemeenten. Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters heeft dat goed begrepen en maakt heel wat geld vrij voor fietsinvesteringen, 355 miljoen euro in 2021 en 328 miljoen in 2022.

De Fietsersbond evalueert momenteel ten gronde de impact hiervan. Vandaag is het ook nog wachten op enkele concrete beleidsacties zoals het nieuwe fietsvademecum, een essentieel document dat dient als leidraad voor kwalitatieve fietsinfrastructuur. We kiezen er dus voor om het rapport voor het Vlaamse fietsbeleid pas in september rond de Week van de Mobiliteit te verspreiden.