Zelf opgegroeid in armoede, kwam, zag en overwon ze. Gedijt op een plek waar mensen het talent en de kracht in mensen zien, bloeit ze open en grijpt ze later de job van haar leven. We spreken Cindy,  ervaringsdeskundige armoede en sociale uitsluiting bij het Netwerk tegen Armoede, over de impact van vervoersarmoede en de rol van de fiets in dit verhaal.

Dag Cindy! Vervoersarmoede, voor velen een ver-van-het-bed. Wat betekent dit begrip precies voor jou?

‘Het is een grote, brede term. Het gaat erover dat mensen niet de middelen, vaardigheden of materialen hebben om zichzelf in vervoer te voorzien. Het immobiel zijn heeft een grote impact op je sociale contacten, werk(zoektocht), hobby en gezin. Het gebrek aan vervoer leidt tot stress en sociaal isolement.’ 

Mensen schrikken als ze horen dat 400.000 gezinnen in Vlaanderen geen fiets in huis hebben.

‘Ik schrik daar niet van, ook al is het schrijnend. Het is moeilijk om de reden te kennen zolang je niet met deze mensen in gesprek gaat. Los van de financiële drempel, is er ook de angst voor het onbekende dat fietsen met zich meebrengt. Ik woon op de Turnhoutsebaan en dat is een gevaarlijke plek. Dit heeft ook een impact op de manier waarop mensen naar de fiets kijken, zeker als je niet echt de fietscultuur van thuis uit hebt meegekregen. Velen zijn ook bang voor de herstelkosten of diefstal van hun fiets. Fietsen wordt op deze manier ook een duur, hoogdrempelig vervoermiddel.’

Is het dan wat te idealistisch van mij om de fiets als game changer te beschouwen?

‘Ik ben nu hoogzwanger waardoor ik beperkter ben in mijn mobiliteit en fietsen niet meer lukt. Dit geeft me het besef dat de fiets, ondanks dat ik in de stad woon, van groot belang is om mij en mijn zoontje te verplaatsen. Niet alles is overbrugbaar met het openbaar vervoer, zeker niet nu haltes en bussen worden afgeschaft.’ ‘Laat ook de keuze voor de fiets bij de mensen zelf. Daarvoor moet je de drempels aanpakken. Betaalbaar, haalbaar, onderhoud en herstel, veilig stallen en échte fietspaden zijn daar enkele van.’

Wat is de connectie tussen mobiliteit, bereikbaarheid en sociale uitsluiting volgens jou?

‘Niet mobiel zijn raakt je in alle facetten van het leven. We horen verhalen uit verenigingen waar, door de afschaffing van bussen en haltes, mensen niet meer tot de markt, dokter, sociale kruidenier of zelfs de VDAB geraken. Vooral op het platteland valt het hard op. Wat als de enige bus naar huis niet komt opdagen? Zo worden mensen eenzaam en verdwijnen ze van de radar.’

Aansluitend: een derde van de werkzoekenden geraakt door vervoersarmoede gewoon niet op de werkplaats. Een te gek cijfer. 

‘Zeker en vast! Bepaalde werkplekken liggen afgelegen. We kijken te vaak met een middenklassebril naar mobiliteit. Verwacht niet bij elke job dat mensen een auto of rijbewijs hebben. Maak de stap naar de fiets makkelijker door middel van deelfietsen, fietsleasing en een hoge fietsvergoeding. Hou een job voor iedereen bereikbaar. Zie de fiets ook niet steeds als iets functioneel, maar ook als een vorm van ontspanning!’

Stel, iemand wil een aanvraag indienen bij het Een Fiets voor Iedereen- fonds. Welke gouden tip geef je mee?

‘Vertrek vanuit de noden van de mensen zelf. Doe het samen, zij weten het beste waar hun noden en drempels liggen. Het helpt om samen te werken met verenigingen en organisaties die mensen in een kwetsbare positie bereiken. Het Netwerk tegen Armoede heeft 61 verenigingen in Vlaanderen en Brussel.’

‘Voorzie een fiets maar denk verder dan dat. Lessen, reparaties, deelformules en de zelfbedruipendheid van een project. We moeten denken op lange termijn zodat het probleem ook politiek een agendapunt wordt en structureel wordt aangepakt.’

De opbrengst van Bike for Life gaat naar dit fonds. Waarom moeten mensen massaal meefietsen in oktober met deze campagne?

‘Hoe meer mensen fietsen, hoe meer projecten kunnen ontstaan. Hoe groter ook het besef rond vervoersarmoede, wat belangrijk is voor de structurele aanpak. Er is hier nu veel onwetendheid rond. Tijd om te fietsen!’

Ondertussen is Cindy bevallen van een dochtertje. Een dikke proficiat vanwege team Fietsersbond!