Met de fiets naar school. Zalig toch? Een hele wereld gaat open voor fietsende kinderen en jongeren. Niets zo bevrijdend als zelfstandig op stap gaan. Bovendien is het goed voor de gezondheid en het mentaal welzijn. VIAS bracht (op 25 augustus 2024) een onderzoek uit rond mobiliteit bij kinderen uit het 5de en 6de leerjaar. Daaruit blijkt dat kinderen het liefst van al de fiets nemen om zich te verplaatsen naar school of in de vrije tijd. "Fietsen wordt geassocieerd met een positief gevoel, ze kunnen hun hoofd even leegmaken. Kinderen zouden zich graag wat vaker verplaatsen op een actieve manier.”

Er zijn meerdere routes mogelijk om van en naar school te fietsen. Mijd indien mogelijk gevaarlijke kruispunten en oversteken. Denk na over routes met beperkt autoverkeer en lage snelheidsregimes. Is het fietspad daar van goede kwaliteit? Is het breed genoeg zodat fietsers met verschillende snelheden elkaar in alle comfort kunnen voorbijsteken? Weet dat straten met druk fietsverkeer een voordeel kunnen zijn; de automobilist zal hier zijn gedrag aanpassen aan fietsers. 

Inspiratie nodig om een veilige fietsroute samen te stellen? Laat je niet (enkel) leiden door Google Maps. Heel wat gemeenten in Vlaanderen hebben een schoolroutekaart opgemaakt. Daarin vind je een veilige weg voor je kinderen naar hun (nieuwe) school.
Nog geen kaart in jouw gemeente? Check dan zeker ook eens bij onze vrienden van Mobiel 21 of ze er samen met jou een nieuwe kunnen ontwikkelen in de buurt.

Daarnaast kan je ook de fietsknooppunten of fietssnelwegen websites gebruiken om de route van je kind naar school te plannen en eens te bekijken. 

Ook Anyways heeft met zijn project Safe Cycling to School heel wat data verzameld waarmee je vanop je computer een veilige schoolroute kan plannen.

Gaat je kind naar school in Brussel? Twee derde van de Brusselse scholen heeft een schoolvervoerplan, het begeleidend comité denkt graag mee over de veiligste en aangenaamste schoolroute. Zelf aan de slag? Maak dan gebruik van de Bike for Brussels routeplanner.

Belangrijk is wel dat er deze periode heel vaak wegenwerken zijn of er een stuk van de weg - en dus ook het fietspad - ingenomen wordt omwille van andere bouwwerven. Check dus regelmatig ook eens of de route nog steeds de veiligste is.

Tot slot: bevraag je dochter of zoon ook regelmatig over de route die zij/hij gebruikt en bespreek met je kind(eren) of er aanpassingen nodig zijn.

Een fietsroute komt ook tot stand door uit te proberen. Is er toch wat veel autoverkeer? Misschien kan de parallelle straat in de woonwijk een veilig alternatief bieden. Door vooraf al eens op pad te gaan met je kind, zoek je samen de fijnste fietsroute en ga je samen op ontdekking.

Bijkomend voordeel; je nageslacht krijgt de route zo helemaal onder de knie. Wijs hen op eventuele aandachtspunten. Kinderen beleven het verkeer op een heel andere manier dan volwassenen. Tijdens de gezamelijke tocht kunnen ze zich spontaan en zorgeloos verplaatsen. Een situatie die een volwassene als gevaarlijk inschat, komt bij hen minder op de radar. 

Het is hierbij niet enkel de taak van de fietser om aandachtig te zijn. Leer je kind dat ze die aandacht als fietser ook zelf kunnen opeisen. Rij niet te veel aan de kant van de weg, zeker niet als er geparkeerde auto’s staan. Een aanrijding met een openslaande autoportier is snel gebeurd. Eis ook in een fietszone je plek op door in het midden te rijden.

Extra zichtbaar ben je als je met meerderen fietst. Verschillende scholen en gemeenten organiseren fietsbussen of -pelotons. Hierbij fietst men met een grote groep onder begeleiding naar school. Niet zelden is een lokale Fietsersbondgroep de drijvende kracht achter een dergelijke initiatief.

Bestaat dit niet bij jou in de gemeente? Geen probleem. Wellicht is je kind niet de enige die naar school fietst. Afspreken op een vast uur aan een lokaal pleintje met schoolkameraden werkt prima. Wist je trouwens dat je binnen de bebouwde kom met twee fietsers naast elkaar mag rijden? Let wel, als tegenliggers niet kunnen kruisen, moet je even plaatsmaken en achter elkaar fietsen.

Ligt de school wat te ver om de route van thuis helemaal tot aan de schoolpoort (en terug) te fietsen? Is er een bus- of treinverbinding? Waarom niet fietsen van en naar de halte of het station? Verschillende treinstations beschikken over veilige fietsparkings en deelfietsen. Dit aanbod bestaat ook steeds meer aan grote bus- en tramhaltes.

Vlaanderen maakt sinds 2023 werk van Hoppinpunten. Aan zo’n punt zijn verschillende vervoermiddelen op elkaar afgestemd. Je start er je reis of stapt er vlot over van het ene naar het andere vervoermiddel. Benieuwd of het Hoppinpunt bij jou in de buurt over deelfietsen beschikt? Surf naar hoppin.be/nl/vind-hoppinpunten en stel je zoekcriteria in.

Blijft het ondanks bovenstaande tips toch een uitdaging voor je kind om aangenaam en veilig naar school te fietsen? Dan is het hoog tijd voor actie! Waarom is het zo vanzelfsprekend dat ouders kinderen niet durven loslaten in het verkeer, terwijl volwassenen dat verkeer zelf organiseren?

Breng de problemen in kaart: een gevaarlijke put op het fietspad, een plek waar auto’s vaak te snel rijden, een reclamepaneel waardoor het aankomend verkeer de overstekende fietsers moeilijk ziet… Als fietser zijn er je wellicht heel wat verbeterpunten opgevallen. Gebruik daar zeker de app van de Fietsersbond voor! Het is erg eenvoudig om meldingen te doen en de Fietsersbond gaat ermee aan de slag.

Neem contact op met je lokale Fietsersbondafdeling, zij vertegenwoordigen fietsers bij het lokaal gemeentebestuur. Of indien er geen afdeling is, neem zelf contact op met het gemeentebestuur en/of wegbeheerder (Vlaanderen - Brussel). Soms kan simpelweg de aandacht vestigen op het probleem al wonderen doen!

Schrik er dus zeker niet voor terug om actie te ondernemen. Nu de lokale verkiezingen eraan komen zijn lokale beleidsmakers extra responsief. Immers, welke partij ook, links of rechts, iedereen is het er over eens dat kinderen veilig en aangenaam naar school moeten kunnen fietsen. Hoog tijd om daad bij woord te zetten!