Onze hoofdstad heeft nog steeds geen regering. Erger nog, er is geen uitweg uit de impasse en de budgettaire situatie verslechtert dag op dag. Dramatisch voor alle Brusselaars. Maar eveneens voor de rest van het land, denk maar aan de 400.000 Vlamingen en Walen die voor hun werk naar Brussel pendelen. De Fietsersbond fileert de uitdagingen voor de fiets en focust op wat wel nog kan.

Brussel verbreekt op 1 december het wereldrecord langste regeringsvorming.  Een triest record. Zeker omdat er zich vandaag geen uitweg uit de impasse aan de horizon aftekent. De partijen rond de tafel hebben geen meerderheid aan Nederlandstalige kant en de begrotingsonderhandelingen lopen vast. 

De dramatische financiële situatie hangt als een donkere wolk boven de hoofdstad. Nu zowel Belfius als ING niet langer kaskredietlijnen zullen uitkeren aan het Gewest, dreigt Brussel tegen mei niet genoeg geld te hebben om haar eigen personeel uit te betalen… 

Een regering in lopende zaken heeft geen democratisch mandaat, ze moet continuïteit verzekeren, op de winkel passen zeg maar. Wat echt nodig is gebeurt, maar ruimte voor nieuwe beslissingen met impact op lange termijn is er niet. Hierdoor is de pauzeknop ingeduwd voor het gewestelijk fietsbeleid. Het fietsbeleid teert op beslissingen van voor de verkiezingen, reageren op de noden van vandaag en een gezonde portie creativiteit.  

Niet dat er geen goede wil is. Integendeel! De Fietsersbond zoekt samen met de administratie, kabinet van de minister van mobiliteit en partners naar alles wat wél kan zonder regering, want een rem zetten op het positieve fietsverhaal van de afgelopen decennia is geen optie.

Nood aan fietsinfrastructuur

Het aantal fietsers blijft stijgen. Volgens het Brusselse fietsobservatorium (ProVelo) is er sinds 2010 een gemiddelde jaarlijkse groei van 12 %. Al deze fietsers verdienen veilige en comfortabele fietsinfrastructuur. De Fietsersbond en Avello vroegen voor de verkiezingen in hun memorandum dan ook om hier prioritair op in te zetten op veilige en coherente fietsinfrastructuur. 

Fietsers hebben nood aan coherentie, gedaan met fietspaden die plots stoppen en gevaarlijke plekken die je moeilijk kan vermijden. Kwalitatieve fietsinfrastructuur is noodzakelijk niet enkel op opportunistische basis, daar waar het minste weerstand is, maar op volledige routes. 

De uitdagingen op een rij:

• Vergunningen maar geen geld. Voor de verkiezingen werd heel wat voorbereidend werk gedaan. Als Fietsersbond gaven we mee input en pleiten we voor meer plek voor de fiets op onder meer de Keizer Karellaan, Meiser, Ninoofse Steenweg, Tervurenlaan. Al deze projecten zijn vandaag vergund, Brusselaars kijken er reikhalzend naar uit. Alleen er is geen geld, de projecten dreigen voor lange tijd in de koelkast te komen. 
• Geen nieuwe grote fietsprojecten. We denken daarbij spontaan aan de Havenlaan. De heraanleg sleept al meer dan 10 jaar aan en is absoluut noodzakelijk, voor de veiligheid en comfort van fietsers maar eveneens voor de omringende logistiek en iedere automobilist die liever niet als een milkshake doorheen wordt geschud op de kasseien. De Brusselse havengemeenschap trekt vandaag de kaart van de dialoog, als Fietsersbond nemen we de uitgestoken hand aan. Er is voorzichtig sprake van een momentum, alleen het blijft wachten op een regering…
• Lamgeslagen regering voedt bikelash. Vandervelde in Kuregem, Bareel en de Parklaan in Sint-Gillis. Het zijn twee zwarte punten wat betreft verkeersveiligheid, barrières in het stedelijk weefsel. Beiden worden na jarenlang voorbereidend werk eindelijk aangepakt. Dat gaat ten koste van de plek van de auto, de werven zullen hinder met zich meebrengen. Tegenstanders roepen luid dat dit in de huidige budgettaire context onverantwoord is en dat dit niet kon als er geen echte gewestregering is. Een regeringsploeg die aan hetzelfde zeel trekt, met een duidelijke visie kan dergelijke spanningen ontmijnen en perspectief bieden.

Gelukkig is het niet al kommer en kwel. Er zijn opportuniteiten voor de fiets in Brussel

• Lange lijst met fietsprojecten die lopen of ingepland zijn. Kijk jij ook zo uit naar het einde van de werken aan Sainctelette of de nieuwe fietsbrug over A12 aan Dikke Linde? Het zijn inspirerende projecten die aantonen wat kan, ze zullen fietsen op twee belangrijke fietsroutes aangenamer en veiliger maken. 
• De Brusselse cyclostrades. Er is gelukkig een type fietsinfrastuctuur waarvoor er wel geld is, de cyclostrades. Het federale Brusselsfonds Beliris investeert in mobiliteit in de hoofdstad. Cyclostrades zijn fietssnelwegen op maat van de stad. Ruimte creëren voor de fietsers gaat hier hand in hand met vergroening, ruimte voor voetgangers en speel- en sportplekken. Investeren in de fiets is de opportuniteit om de openbare ruimte voor iedereen te verbeteren. Na jarenlange voorbereiding wordt hard gewerkt aan de C223 tussen Bockstael in Laken en Kuregem in Anderlecht. Ook de uitvoering van andere tracés staan momenteel op de planning. 
• Microprojecten. Gelukkig is niet voor alles veel geld of een lange vergunningsprocedure nodig. We weten waar er uitdagingen liggen op belangrijke fietsroutes. Met welgerichte maatregelen zoals verbeterde geleiding, het markeren van fietspaden of het herinrichten van kruispunten, kan met beperkte middelen toch snel impact worden gerealiseerd.

Verkeersveiligheid

2025 is nu al een dramatisch jaar op het vlak van verkeersveiligheid. Het is hoog tijd voor structurele maatregelen. In het actieplan verkeersveiligheid van het Gewest staan alvast belangrijke maatregelen maar het ontbreekt aan een regering en aan personeel om ze ook daadwerkelijk uit te voeren.  

Voor de Fietsersbond is de strijd tegen de dode hoek absolute prioriteit? Tussen 2022 en 2025 kwamen gemiddeld één fietser en twee voetgangers per jaar om het leven bij een dodehoekcrash. Dode hoek vindt plaats wanneer een vrachtwagen, bus of bestelwagen rechtsaf slaat, terwijl een fietser of voetganger rechtdoor rijdt. De chauffeur ziet de voetganger of fietser niet vanwege de dode hoek.

De Fietsersbond zette samen met Avello en Heroes for Zero het thema op de agenda van de Gewestelijke MobiliteitsCommissie, de instantie die adviezen en aanbevelingen formuleert voor de Brusselse regering. We pleiten daarbij voor:

• Verplicht opnemen van omkaderende maatregelen in openbare aanbestedingen
• Meer aandacht voor kwetsbare weggebruikers bij werven
• Invoering van “Low Danger Zones”, naar Parijs’ voorbeeld, met beperkingen op zwaar verkeer rond scholen
• Gescheiden fietspaden op routes met veel vrachtverkeer
• Kruispunten zonder conflicten tussen rechtsafslaand en rechtdoorgaand verkeer.

Verschillende van deze aanbevelingen kunnen vandaag al op gemeentelijk vlak of zonder nieuwe regering uitgevoerd worden!

Onzekerheid

We moeten er niet flauw over doen, de financiële onzekerheid weegt. Verenigingen die structurele financiële ondersteuning krijgen om maatschappelijk werk uit te voeren, zoals de Fietsersbond, kunnen rekenen op continuïteit, dankzij voorlopige twaalfden (en een extra administratieve last). Maar iedereen weet, van zodra er een regering is, zal iedereen een duit in het zakje moeten doen. Hoeveel middelen er zullen verdwijnen is onduidelijk. En net dat maakt het zo moeilijk om ver vooruit te plannen.

En wat gezegd van de mensen die binnen de Brusselse administraties werken. Ze horen dat de kans bestaat dat ze in mei niet langer uitbetaald worden. En dat komt bovenop een wervingsstop die al twee jaar in voege is. Voor belangrijke diensten, denk maar aan verkeersveiligheid, zijn er simpelweg te weinig menselijke middelen.

Paradoxaal genoeg, of misschien net niet, versterkt dat de solidariteit. Er wordt samengewerkt en uitgewisseld als nooit tevoren. Hoe kunnen we elkaar versterken? Er samen voor zorgen dat het blijft vooruitgaan? Tot slot, geloven we allen in hetzelfde: de fiets heeft haar plaats in Brussel, Brussel heeft een plaats in ons hart!