Overweeg jij om net als steeds meer mensen om met een speed pedelec naar het werk te fietsen? Met zo’n snelle fiets kan je doorfietsen en de afstand tussen je thuis en je werkplek vlot overbruggen. Maar waar moet je op letten als je voor een speed pedelec kiest? Eddy Vaes, medewerker van de Fietsersbond en ervaringsdeskundige, zet de verschillende aspecten die meespelen om al dan niet voor een speed pedelec te kiezen op een rij.
Welke afstand is haalbaar?
Met een maximumsnelheid tot 45 km/u kan een speed pedelec aanzienlijke afstanden overbruggen. “Ik heb een auto nodig omdat mijn werk ver is”, het hoeft niet voor iedereen nog een excuus te zijn. Let wel, je kan niet overal 45 km/u fietsen. Snelheid is handig, maar mag geen fixatie zijn. Op drukke fietspaden, op jaagpaden en in een zone 30 dien je je snelheid aan te passen. Dat neemt niet weg dat je gemiddelde snelheid met een speed pedelec een stuk hoger ligt dan met een gewone fiets.
Reken maar uit. Hoeveel tijd ben je bereid te investeren in je woon-werktraject? Op 45 minuten overbrug je makkelijk een afstand van 30 kilometer. Ongetwijfeld ben je sneller dan met de auto in de file en dan reken ik er de extra voordelen, zoals een fietsvergoeding, de gezonde buitenlucht en beweging, nog niet bij.
Hoe fiets je veilig met een speed pedelec?
- Een speed pedelec wordt wel eens geassocieerd met onveiligheid, het belangrijkste argument tegen de speed pedelec. Er zouden te veel ongelukken gebeuren. De feiten spreken dit evenwel tegen. Het aantal letselongevallen neemt minder toe dan de stijging in het aantal ingeschreven speed pedelecs. Veiligheid heb je voor een groot stuk zelf in de hand door de regels te volgen, attent te fietsen en defensief te rijden.
- Op een speed pedelec fietsen, vergt een andere mindset dan fietsen op een gewone stadsfiets of een elektrische fiets. Op deze laatste twee kan je nog rustig rondkijken en eens vrolijk naar de buren zwaaien. Rijden op een speed pedelec vergt volle concentratie op het verkeer en anticipatie op het gedrag van andere weggebruikers. Staat er bijvoorbeeld een voetganger naast het fietspad te wachten? Zal hij oversteken? De auto voor mij vertraagt. Gaat hij rechts afslaan? Heeft hij me gezien? Naargelang je harder gaat fietsen, moet je je concentratie ook in een hogere stand schakelen.
- Een basisregel is dat je op een speed pedelec altijd je stuur moet vasthouden met je beide handen. Als je tegen 45 per uur over een gat in de weg of over een oneffenheid rijdt, ga je met één hand aan het stuur steevast onderuit. Sla je af en moet je je hand daarvoor even uitsteken, scan eerst de weg op oneffenheden.
- Een ander gevaar en veel voorkomend punt van conflict is dat andere weggebruikers je snelheid slecht inschatten. Ze denken dat je een gewone fietser bent en verwachten je niet zo snel. Kijk daarom, telkens als je een zijweg rechts kruist, in je spiegel of over je schouder links achter je of er geen auto of vrachtwagen gaat afslaan. Ze zouden het kunnen doen zonder je te verwachten.
Met deze tips voorkom je al veel problemen! - Het belangrijkste advies is om je snelheid niet enkel aan te passen aan het snelheidsregime, maar ook aan je rijvaardigheid en ervaring. Je moet niet vanaf dag 1 aan 45 km per uur willen rijden. Het kan en mag ook minder. Meer en meer fabrikanten plaatsen een ‘cruise control’ op de fiets. Zo stel je zelf in tot welke snelheid de motor je zal ondersteunen. Doe het rustig aan, als je begint op een speed pedelec!
Hoe zit het met de verzekering?
Voor een speed pedelec met louter trapondersteuning is geen speciale verzekering nodig. Je familiale burgerlijke aansprakelijkheid verzekering is voldoende. Sommige speed pedelecs hebben evenwel een knop of hendel waarmee hij zonder trappen vooruit gaat. Als je speed pedelec zich autonoom kan voortbewegen boven 25 km/uur, dan is een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering bromfiets vereist.
Welke regels gelden voor een speed pedelec?
- Je speed pedelec heeft een nummerplaat nodig. Het is verplicht om je speed pedelec in te schrijven bij de Dienst Inschrijving Voertuigen. Daar zorgt de leasingmaatschappij of de winkel voor. Als je een tweedehands speed pedelec aanschaft, moet je zelf voor een nummerplaat zorgen. Let erop dat je daarvoor van de verkoper een gelijkvormigheidsattest, een COC of Certificate of Conformity, bij de fiets krijgt. In een aantal postkantoren van Bpost kan je terecht om de nummerplaat aan te vragen. Zij voorzien ook het roze formulier, de aanvraag tot inschrijving, dat je nodig hebt.
- Om met een speed pedelec te rijden, moet je 16 jaar zijn en minstens een rijbewijs AM (motorfiets type B) hebben. Een normaal rijbewijs voor personenwagens (Type B) is ook voldoende.
- De Belgische wetgever heeft een mooi compromis gevonden voor speed pedelecs. Het is duidelijk een fiets, want je moet flink bijtrappen om snel te kunnen fietsen. Anderzijds mag je je soms gedragen als bromfietser. Bijvoorbeeld in zones waar tot 50 km/uur mag worden gereden, mag je kiezen: of op het fietspad rijden of op de rijbaan tussen de auto’s. Met een snelheid van 45km/u is het best ok om dan tussen de auto’s te fietsen, zeker als het fietspad druk en smal is en er auto’s vlak naast geparkeerd staan.
- De wetgever heeft een aparte categorie ingevoerd voor de speed pedelec: de categorie P. Maar let op. Soms zijn er voor deze categorie verbodsregels van kracht of ben je verplicht op bepaalde stroken te fietsen. Alle regels hier geven zou ons te ver leiden, maar neem gerust een kijkje op de website van de Fietsersbond: zie link.
Moet ik een opleiding volgen?
Buiten diegenen die een specifiek rijbewijs (Type AM) moeten behalen, is er geen speciale opleiding vereist. Organisaties als de Vlaamse Stichting voor Verkeersveiligheid bieden opleidingen aan. Deze zijn nuttig om de specifieke verkeersregels voor speed pedelecs te leren kennen. Sommige werkgevers verplichten het volgen van een opleiding voor werknemers die via het werk een speed pedelec willen leasen.
Hoe gedraag ik me hoffelijk op een speed pedelec?
Fietsers op een speed pedelec worden wel eens weggezet als gevaarlijk. In sommige gevallen is dat ook zo, maar roekeloze bestuurders vind je bij alle weggebruikers. Als speed pedelec-rijder heb je door je snelheid een grote verantwoordelijkheid ten opzichte van andere fietsers en voetgangers.
Als je op een fietspad een andere fietser inhaalt, geef dan eerst een belletje om te verwittigen dat je er aan komt. En waarom niet, steek even een hand op als bedanking als een andere fietser plaats voor je maakt. Een speed pedelec is wettelijk verplicht uitgerust met een toeter. Deze komt nogal agressief over. Om andere gebruikers op het fietspad vriendelijk te verwittigen, monteer je best een fietsbel(letje)!
Wat vindt de Fietsersbond van speed pedelecs?
De Fietsersbond erkent de voordelen van de speed pedelec en beschouwt ze ook als fietsen. Deze snelle fiets is een goed alternatief voor de auto, vooral in het woon-werkverkeer. En daar wordt hij terecht het meest ingezet. Je kan er langere afstanden mee overbruggen. Je moet nog serieus bijtrappen, maar je komt niet bezweet toe op je bestemming. Je kan er bij wijze van spreken met een pak en das aan op- en afspringen.
Mijn advies!
Het gevoel je vlot en gezwind in het verkeer te begeven op een speed pedelec is uniek en aangenaam. Als je bovenstaande regels respecteert, en met volle concentratie fietst, ga je mindful en veilig op weg en maak je je geest vrij van de dagelijkse beslommeringen.
Eddy Vaes, ervaringsdeskundige speed pedelec-fietser
